Deze woorden duiden de gemoedsstemming aan van iemand, die ongenoegen gevoelt over eene daad van een ander. Uit zich de verstoordheid niet rechtstreeks dan is men wrevelig. Wanneer men de woorden boos, gebeten, kwaad, nijdig of vertoornd gebruikt, heeft men den persoon op het oog, in wien men de oorzaak van zijn ongenoegen ziet; met driftig (zie driftig), toornig en verbolgen heeft men meer het oog op de bewogen gemoedsstemming. Bij driftig is die snel opgekomen, maar spoedig weer voorbij; bij toornig uit de driftsvervoering zich naar buiten in daden of woorden, terwijl verbolgenheid eene hevige mate van toornig zijn uitdrukt. Boos heeft de minste kracht; gebeten en nijdig zijn sterker en kunnen van langeren duur zijn; aan beide is eigen een sterke lust om den tegenstander leed toe te brengen, welke lust bij kwaad, dat meer eene algemeene uiting, die ook anderen kan treffen, te kennen geeft, niet zoo sterk op den voorgrond slaat, en bij boos bijna geheel ontbreekt; vertoornd ziet op de hartstochtelijke uiting van het ongenoegen.

Zich gauw tot eene hartstochtelijke gemoedsbeweging latende vervoeren. De driftige heeft een hartstochtelijk temperament, en laat zich snel tot drift vervoeren, maar is onmiddellijk daarna weer alles vergeten. Oploopend, en in nog sterkere mate opvliegend geven te kennen, dat men een hartstochtelijk en strijdlustig karakter heeft, en bij de minste aanleiding in een heftige en snelle driftvervoering kan raken. Bij deze woorden staat meer het plotselinge en heftige der vervoering op den voorgrond, minder de aard der gemoedsbeweging. Kitteloorig is iemand, die een lastig, onaangenaam humeur heeft, en niets van anderen verdragen kan; bij de minste aanleiding wordt de kitteloorige boos, zonder als de driftige spoedig alles te vergeten. Lichtgeraakt is hetzelfde als kitteloorig, maar in minder sterke mate. Prikkelbaar is lichtgeraakt tengevolge van overgevoeligheid der zenuwen, of in 't algemeen tengevolge van een ziekelijken toestand van het lichaam.

Bijvoegel. naamw. en bijwoorden, die de snelheid, waarmede eene handeling geschiedt, aanduiden. Snel, dat oorspronkelijk eene algemeener beteekenis had, beteekent eigenlijk krachtig van beweging, voortvarend. Vlug duidt groote snelheid aan, en is dus sterker dan snel; bovendien duidt het een luchtig aanraken der oppervlakte aan. Gezwind is wat zich krachtig voortbeweegt, en in korten tijd een afstand aflegt. Het is sterker dan snel en mist de laatstgenoemde eigenaardigheid van vlug. Met gezwinde pas. Met vluggen tred. Ras wordt gezegd van eene vlugge, eenigszins onverwachte beweging; hierdoor kan aan ras de bijgedachte van ondoordacht eigen zijn. Haastig is wel vlug, doch in een slechten zin, want meest wordt het gebruikt voor te vlug, dus vluchtig of ondoordacht. Driftig is elke beweging, die met drift of hartstocht geschiedt. Haastiglijk, hetzelfde als haastig, wordt alleen in deftigen stijl gebruikt. Daar ijle eigenlijk snelle gang is, beteekent in allerijl hetzelfde als met gang, dus met eene snelle beweging, terwijl schielijk, uit schierlijke ontstaan, niets anders dan snel of vlug beteekent. Ijlings, dat in de spreektaal nooit gehoord wordt, beteekent 't zelfde als in allerijl.

Spoedig zijn kalmte verliezend.

Driftig duidt aan, dat men licht in drift geraakt (zie Drift; de gemoedsbeweging is echter van geen langen duur.

Opvliegend en oploopend wijzen er op, dat men van nature geneigd is, spoedig in groote drift (d.i. toorn) te ontsteken; het is dus meer een karaktertrek. Hierbij heeft opvliegend meer kracht dan oploopend; vliegen is immers sterker dan loopen. Wie dus dikwijls en om geringe oorzaken driftig wordt, is oploop end of opvliegend.